Maximale belasting
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De maximale belasting is de grootste belasting die een constructie kan opnemen zonder te bezwijken of, in het geval van een fundering of constructieonderdeel, zonder blijvende vervorming te vertonen.
Omschrijving
In de bouwkunde verwijst 'belasting' naar alle krachten die op een object of constructie werken. Deze krachten kunnen zowel van buitenaf komen (externe belasting) als vanuit de constructie zelf ontstaan (interne belasting). Onder invloed van belastingen treden in een constructie inwendige spanningen en mogelijke vervormingen op. Bij het ontwerpen van constructies, zoals gebouwen of bruggen, wordt rekening gehouden met verschillende soorten belastingen, waaronder permanente belastingen (zoals het eigen gewicht van de constructie en afwerkingsmaterialen) en veranderlijke belastingen (zoals wind, sneeuw, en gebruikerslasten zoals personen en meubilair). Ook bijzondere belastingen zoals aardbevingen, explosies of aanrijdingen kunnen optreden. Het concept van maximale belasting is cruciaal voor de veiligheid van een bouwwerk. De ontwerpbelasting, die is vastgelegd in normen zoals de Europese norm EN 1991 (Eurocode 1), is de maximale belasting die een constructie veilig moet kunnen dragen zonder te falen. Ingenieurs ontwerpen constructies zodanig dat de werkelijk optredende belasting altijd lager blijft dan deze ontwerpbelasting om bezwijken te voorkomen. Het draagvermogen van een constructie of constructieonderdeel wordt vaak gelinkt aan de maximale statische belasting die mag optreden zonder blijvende vervorming.
Soorten belastingen
Belastingen op constructies kunnen worden onderverdeeld in verschillende categorieën op basis van hun aard en duur:
* Permanente belastingen: Deze zijn gedurende de gehele levensduur van de constructie aanwezig en veranderen nauwelijks in grootte. Hieronder vallen het eigen gewicht van de constructie zelf, het gewicht van permanente afwerkingsmaterialen (zoals dekvloeren of gevelbekleding), en de belasting door grond (bijvoorbeeld gronddruk op kelders).
* Veranderlijke belastingen: Deze zijn niet altijd aanwezig of variëren in grootte over tijd. Voorbeelden hiervan zijn nuttige belastingen (gewicht van personen, meubilair, opgeslagen goederen), verkeersbelasting op wegen en bruggen, sneeuwbelasting, windbelasting, en thermische belastingen.
* Bijzondere belastingen: Dit zijn onverwachte of uitzonderlijke belastingen zoals aardbevingen, explosies of aanrijdingen.
Bij het ontwerpen wordt met al deze typen rekening gehouden om de totale belasting te bepalen die op de constructie kan werken.
Maximale belasting en draagvermogen
Het begrip 'maximale belasting' hangt nauw samen met het 'draagvermogen' van een constructie of constructieonderdeel. Het draagvermogen is de maximale belasting die veilig kan worden gedragen. Overschrijding van het draagvermogen kan leiden tot plastische vervorming (blijvende vormverandering) of zelfs instorting. Bij funderingen heeft draagkracht specifiek te maken met de mate waarin de ondergrond een constructie stabiel kan ondersteunen, terwijl draagvermogen duidt op de maximale last die een grondlaag of heipalen kunnen dragen. Bij het berekenen van constructies wordt de ontwerpbelasting, die is afgeleid van de mogelijke maximale belastingen met toepassing van veiligheidsfactoren, vergeleken met de weerstand van de constructie om zeker te stellen dat deze veilig is.
Gebruikte bronnen: